Uniek zijn o.a. de vijf torens waarvan slechts één met klokken is uitgerust. Vandaar dat ze in het Frans zeggen 'Cinq tours quatre sans cloches', na elkaar uitgesproken klinkt het alsof er 400 klokken in de torens hangen. De hoogste toren centraal die als het ware te midden uit de kathedraal omhoog rijst, is 83 m hoog.
Opgravingen leveren hét bewijs
Links voorin het romaanse deel zie je dat men nog bezig is met archeologisch onderzoek dat grondvesten blootlegt uit de verschillende tijdperken o.a. tot de 3de en 4de eeuw terug. Pas bij funderingswerken aan één van de torens heeft men deze verborgen schatten in de ondergrond ontdekt. Hetgeen onomstotelijk bewijst dat Doornik al in de 6de eeuw een bisschopsstad is geweest met een kathedraal. Deze opgravingen zijn voor vele Tournaisiens het bewijs dat zij inwoners zijn van de oudste stad van België.
Romaans kerkschip
Het romaanse kerkschip is gerestaureerd zoals het origineel uit de 12de eeuw. Enkel het plafond dat toen uit hout bestond, is nu van baksteen. Misschien een geluk want tijdens de Tweede Wereldoorlog viel een brandbom op de kathedraal en alleen het dak werd hierbij vernield. Je zal bij het romaanse gedeelte dat reeds bezocht kan worden, versteld staan over de grote aanwezige rijkdom, de sereniteit, de onwaarschijnlijke ambachtelijke kunst die door honderden handen al is bewerkt.
De Sint-Lodewijkkapel behoort tot het romaanse deel. Mooi van binnen, maar vergeet straks ook niet het dak te gaan bekijken. De dakpannen zijn immers prachtig gekleurd. Boven het orgel zie je in vol ornaat het roosvenster (diameter van 7 meter).
Le Jubé
Le Jubé of het doksaal uit 1574 is ook al opnieuw zichtbaar. Prachtig renaissancestijl in zuiver Carrara marmer en van de hand van Cornelis Floris de Vriendt.
Bidkapel
Je kan ook de Bidkapel betreden. Deze heeft drie prachtige glasramen. Er hangt ook een uniek Brussels wandtapijt. Let op de doorzichtige voile bij een van de dames. En op de grond lees je op een grafsteen dat hier zelfs een Gentenaar begraven ligt.
Schatkamer
Het is het enige gedeelte van de kathedraal dat betalend is, maar laat je dat niet tegenhouden. De toegangsprijs is miniem en wat je ervoor te zien krijgt, is uniek. Vijf zalen vol met waardevolle religieuze kunstschatten zoals reliekschrijnen uit de 12de en13de eeuw (die meegedragen worden tijdens de Grote Processie en tot de top tien behoren van Belgische reliekschrijnen), tal van voorwerpen in goudsmeedwerk, gewaden, manuscripten en schilderijen. Het oudste wandtapijt van Europa ‘la tapisserie d’Arras’ uit 1402 is één van de meest waardevolle kerkschatten. Maar er is ook de échte kazuifel die aartsbisschop Thomas Becket heeft gedragen, de pantoffels die paus Adrianus nog aan zijn voeten had, een mantel die keizer Karel V nog heeft gedragen en zoveel meer.
Dwarsbeuk en gotisch koor
De renovatiewerken zijn hier nog volop aan de gang, vermoedelijk nog tot 2025. Toch kan je al zien hoe onwaarschijnlijk hoog de kerk is. Na de restauratie zullen dan ook de muurschilderingen uit de 12de eeuw opnieuw kunnen bewonderd worden.
Aan de zijkant krijg je op panelen met foto’s en teksten nog veel meer te zien van de kathedraal wat voorlopig nog aan het échte oog onttrokken is.
Grote Processie
Elke tweede zondag van september doorkruist een stoet ‘de Grote Processie’ de straten van Doornik tot aan de O-L-Vrouwekathedraal. Dan worden heel wat kostbare relikwieën uit de kathedraal en andere kerken meegedragen. Het gebeuren vindt plaats als herinnering aan het einde van een pestepidemie in 1092.
Nog veel meer details over de kathedraal vind je op www.cathedrale-tournai.be
Restauratiewerken kathedraal
In augustus 1999 trok een tornado over de stad Doornik. Huizen, parken en de kathedraal kregen het daarbij zwaar te verduren. Zo werd één van de vijf torens, de Brunin toren een 80-tal centimeter simpelweg verplaatst. Een en ander zorgde uiteraard voor stabiliteitsproblemen. Deze werden opgelost met funderingspalen. Het probleem stelde zich ook omdat de kathedraal eigenlijk gebouwd is op een te klein rotsachtig platform.
Zowel binnen als buiten de kathedraal zijn er grote werken bezig, als sinds 2003. Het is een West-Vlaamse firma die dit grootscheepse restauratieproject uitvoert: o.a. stabilisatie, reconstructie dak, reiniging muren, restauratie glas-in-loodramen).
Romaanse deel al open
Het transept (dwarsbeuk) en het gotische koor zijn nog niet toegankelijk. Maar inmiddels kan je het romaanse gedeelte wél al in al zijn vroegere glorie bewonderen. Een maquette bij de ingang biedt een duidelijk beeld van hoe indrukwekkend de kathedraal wel moet zijn geweest. Bij de ingang tot het romaanse deel moet je zeker letten op het roosvenster en het gotisch terras. Bekijk die beelden eens.
Op omheiningen volledig rond de kathedraal kan je op grote borden foto’s zien en info lezen wat momenteel nog verborgen is. Eigenlijk een museaal bezoek in openlucht. Op één van die borden zie je een reproductie van een grote kaart van Doornik. Bestudeer ze toch maar even. Ze is uniek.
Wanneer álle werken zullen voltooid zijn, is koffiedik kijken. Voorzichtige prognoses hebben het over 2025. Laat dit echter je er niet van weerhouden nú al de kathedraal te vereren met een bezoek en dat werkwoord ‘vereren’ is niet zomaar lukraak gekozen.