Vrijdagmarkt van Gent, ontdek de bezienswaardigheden

Struin over de Vrijdagmarkt, zoek terrasje en bewonder de pracht van het plein

Van op zijn hogere positie lijkt Jacob van Artevelde de Gentenaars aan te sporen hun trots niet te verliezen. Het beeld is gemaakt door Pieter De Vigne in 1863. In de eerste helft van 14de eeuw was de geboren Gentenaar Jacob van Artevelde (1290?-1345) een politiek zwaar wegend persoon in graafschap Vlaanderen en tegelijk hoofdman van Gent. Hij behoorde tot de gegoede Gentse burgerij.

In het conflict tussen Frankrijk (Filips VI) en Engeland (Edward III), aanzet tot de Honderdjarige Oorlog, stelde hij zich aanvankelijk nog neutraal op. Toen Frankrijk dan het verbod oplegde om nog handel te drijven met Engeland viel de uitvoer van wol vanuit Engeland naar onze contreien stil wat een grote werkloosheid in Gent  teweegbracht vooral in de lakenhandel.  Lees meer

Ga eerst een beetje stappen en ontdekken op de Vrijdagmarkt en geniet na op een terrasje.
  • Verken de Vrijdagmarkt in elk hoekje
  • Doe een praatje met Jacob van Artevelde
  • Ontdek het socialisme op de Vrijdagmarkt  
  • Kom op vrijdag naar de Vrijdagmarkt  
  • Slapen ín Dulle Griet kan niet meer
Download de reisgidsKoop de volledige reisgids voor € 8,50

Hierop ging Jacob in het verweer. Toen Edward III dan in 1340 werd uitgeroepen tot koning van Frankrijk kon Jacob het verkrijgen dat die boycot teniet werd gedaan en zo de Gentse lakennijverheid beetje kon heropleven. Hij kwam wat raar aan zijn einde want bij een volksopstand werd hij in 1345 vermoord door iemand uit de weverskringen, handelslui die hij nochtans altijd had gesteund. De richting waarnaar hij wijst is die van Engeland wat een knipoog is naar de banden die hij onderhield met Koning Edward III. Vanwege de invloed die Jacob had in Gent wordt de stad daarom ook de Arteveldestad genoemd.

Andere opvallende bezienswaardigheden op het plein dat ca. één hectare groot is, zijn het Toreken en de gebouwen Bond Moyson en Ons Huis.

Het Toreken dateert uit de 15de eeuw, toen het gildehuis van de huidevetters. In het midden van de ronde toren hangt nog de klok die geluid werd bij de opening van de markt. Na jaren leegstand is het gebouw al enige tijd de thuishaven van het Poëziecentrum voor Vlaanderen en Nederland met een documentatieruimte, poëzieshop en uitgeverij.

Aan de overzijde van het Toreken staan in de hoek twee grote gebouwen. Deze hebben binding met de socialistisch beweging. Het gebouw met het opschrift in rode letters Bond Moyson is uit 1899. Aanvankelijk waren hier grote magazijnen van waaruit goederen werden verkocht. Daarna kwamen kantoren in de plaats die nu zijn ingenomen door de socialistische mutualiteit Bond Moyson. Het andere gebouw ‘Ons Huis’ dateert uit 1902. Hier hebben het ABVV (socialistische vakbond) en andere socialistische geledingen hun kantoren. Er was hier lang een café op de het gelijkvloers en zelfs een theaterzaal.

Markt op vrijdag

Al sedert de middeleeuwen is de Vrijdagmarkt een belangrijke ontmoetings- en verzamelplaats. Feesten, drinken, eten, blijde intredens, maar ook betogingen, terechtstellingen (vaak de guillotine, gelukkig nu niet meer), verhandelen, ... Vaak is de Vrijdagmarkt dan dé ‘place to be’.  Ooit moeten er huizen hebben gestaan, want bij graafwerken voor de ondergrondse parking werden resten gevonden wat wijst op een vroegere bewoning. Wat ook overeind is gebleven uit het verleden is de wekelijkse markt …  op vrijdag. Die gaat al door sinds 1199.

Dulle Griet

Een flink tuig, die ijzeren Dulle Griet. Vijf meter lang en liefst 12500 kg wegend. Ossenrood geverfd wat de bijnaam ‘grooten rooden duyvele’ opleverde. Er is eigenlijk niet zoveel geweten over deze bombarde (geplaatst op een blok om projectielen van steen, later ijzer weg te schieten door middel van buskruit). Men zegt dat het hertog Filips de Goede was die de opdracht gaf om het kanon te maken rond 1430 en dat het vermoedelijk gebruikt is bij het beleg van Oudenaarde in 1452. Andere bronnen vermelden dat het nooit ook maar één projectiel heeft afgeschoten. Daarna verhuisde het van Oudenaarde naar Gent met de bedoeling om het in te zetten ter verdediging van de stad. Of dat zo is, is moeilijk terug te vinden in de archieven. Het blijft een icoon daar in een uithoek van de Vrijdagmarkt. Omdat de open mond al te vaak gebruikt werd om vuilnis in achter te laten of soms als slaapplaats door een dronkenlap, werd de opening dichtgemaakt. 

Overigens, omwille van dit kanon, is dit het Groot Kanonplein maar waarschijnlijk weten amper een handvol Gentenaars dit. Het is sinds 1943 al een beschermd monument.  Vanwaar die naam dan? Een dulle griet is een kwade vrouw, maar hoe de link is met het kanon, is evenmin precies geweten. Een mysterie dus, deze Dulle Griet.  

Reviews en beoordelingen Vrijdagmarkt

Heb je zelf tips of opmerkingen over Vrijdagmarkt? Plaats je beoordeling

Als eerste onze promoties ontvangen?

Mis geen enkele van onze exclusieve aanbiedingen en last-minutes.

Deel deze info