Rijksmuseum Volkenkunde
Reeds in 1837 begon men in Leiden met het verzamelen van kunst waaronder oude kunstschatten, beelden, schilderijen maar eveneens wapens, klederen, eetgerei, gebruiksvoorwerpen enz. Zo is dit museum het oudste museum ter wereld dat handelt over de volkenkunde. Vandaag telt het museum al bijna 250 000 voorwerpen over uiteenlopende niet-westerse culturen uit alle continenten: beelden van Inca’s en Azteken, Chinese schilderingen, boeddha’s, Afrikaanse bronzen beelden ... In acht zalen zijn 4000 van die kunstobjecten opgesteld. Er is steeds een tijdelijke tentoonstelling naast de vaste collecties. Sinds april 2014 is het Museum Volkenkunde van Leiden een fusie aangegaan met het Afrika Museum in Berg en Dal en het Amsterdamse Tropenmuseum. Onder de naam van Nationaal Museum van Wereldculturen bundelen zij alzo de krachten op gebied van o.a. educatie, wetenschappelijk onderzoek met gezamenlijke ondersteuning van maatschappelijke en commerciële partners.
Meer info op www.volkenkunde.nl
Rijksmuseum van Oudheden
Collecties met heel wat waardevolle kunstschatten en voorwerpen uit de oudheid. In totaal zijn ruim 6 000 objecten opgesteld uit Egypte, het nabije Oosten, Griekenland en Rome. Liefhebbers van archeologie komen hier dus zeker aan hun trekken. Er is eveneens over Nederland een permanente overzichtscollectie van de prehistorie tot de vroege middeleeuwen. Alles wordt getoond op een boeiende interactieve manier voor zowel jong als oud.
Meer info op www.rmo.nl
Hortus Botanicus
Deze botanische tuin is vooral interessant om te bezoeken van mei tot en met september. De tuin ligt tussen de universiteitsgebouwen. Opvallend is de grote glazen kast waar ook de entree is. Maar je bent dan wel de oudste plant van de tuin voorbij gelopen. Die staat bij de ingang en is van 1601. De tuin werd gesticht in 1594 door Clusius en een kopie van zijn eerste tuin zie je op het centrale plein. Maar wist je dat diezelfde Clusius de eerste tulp meebracht uit Wenen? Het was toen 1594 en hij was de eerste die op grote schaal tulpen kweekte. In België was de eerste tulp te zien in 1562 maar men slaagde er niet in die te kweken. Clusius deed het wel met succes. Tulpen waren en zijn nog steeds zeer gevoelig voor allerlei ziektes.
In de Hortus Botanicus is er een Japanse tuin die Siebold heeft gemaakt. Wat verder in de straat heeft hij zelfs een museum (Rapenburg 19). Toen in 1829 Siebold uit Japan terugkwam had hij veel planten mee. Er zijn nu nog steeds 15 planten over uit die periode. In de Victoriakast zie je de reuzewaterlelie, een plant uit de Amazone. In de zomer zijn de bladen reuzegroot en kan je er een kind tot 1 jaar op leggen. In deze kast zijn er ook vlinders te zien naast orchideeën. Bij het wandelen door de tuin zal je merken dat sommige kasten gesloten zijn voor bezoekers. Het is immers nog steeds een universitaire hortus waar er wetenschappelijk onderzoek gebeurt. Het is een Belg die hier directeur is, professor Smets.
Meer info op www.hortusleiden.nl
Museum Boerhaave
Dit museum is vooral opgebouwd rond het thema geneeskunde, maar ook over Natuurwetenschappen. Boerhaave was een beroemd arts uit de 18de eeuw waar de groten der aarde op consultatie kwamen ... en ook in de wachtzaal moesten wachten zoals de anderen. Hij had in dit gebouw zijn ziekenhuis of wat je zich daar moet van voorstellen. Hij was zo beroemd dat er iemand uit een ver oosters land een brief schreef naar Boerhaave met als adres: 'Europa'. Via Marseille kwam de brief toch terecht bij de arts.
De tentoonstelling verloopt chronologisch. Je start met anatomische tekeningen uit de 16de eeuw, vol met fouten want het was toen verboden om mensen te ontleden. In diezelfde ruimte hangen vier schilderijen die de arts afbeelden, eerst als Jezus en dan als duivel. Patiënten die genazen moesten immers een hoge rekening betalen. Wie niet genas betaalde niets. Omdat er weinig mensen genazen was de rekening hoog. Daarna loop je doorheen de wondere wereld van natuur- en geneeskunde. En daar hoort ook een lugubere ruimte bij met levensechte lichaamsdelen op sterk water. Zoek even het 'olifantje' op. Het is geen olifantje maar wel een embrio van een varken met een afwijking. Trouwens het museum heeft ook een anatomisch theater met geraamten. Meer info op www.museumboerhaave.nl
Stedelijk Molenmuseum De Valk
Ooit stonden er op de wallen van Leiden 19 windmolens. Vandaag rest er nog slechts één originele, De Valk. De molen is een authentieke stellingkorenmolen (29m hoog) uit 1743, telt zeven verdiepingen en werd in amper 3 maanden gebouwd. Tot 1925 werd er graan gemalen. Sinds 1966 is de molen omgebouwd tot een museum. Tijdens een bezoek maak je niet alleen kennis met de geschiedenis van de molen maar ook met het ambacht van de molenaar. Je ziet hoe die te werk ging, hoe hij en zijn familie leefden op het gelijkvloers. Sinds 2000 is de molen opnieuw maalvaardig gemaakt. Meer info op http://molendevalk.leiden.nl
Museum Lakenhal
Dit museum ondergaat een grote verbouwing, heropening voorzien voorjaar in 2019. Het gebouw dateert van 1640 en was een keurhal voor het Leidse laken. Uiteraard is hierover een afdeling in het museum. Trouwens de productie van het laken is te zien bij de ingang op vijf natuurstenen panelen in de gevel. Daarnaast is het ook een stadsmuseum. Zo zie je er een prachtig drieluik van Lucas van Leyden (1526) 'Het Laatste Oordeel'. Het was een altaarstuk in de Pieterskerk. Het doel was het verhaal te vertellen van hemel en hel aan analfabeten. Dit schilderij zal tijdens de verbouwingen verhuizen naar het Rijksmuseum in Amsterdam en zal in dezelfde zaal hangen als de Nachtwacht.
Er hangt in het museum zelfs een piepklein schilderijtje van Rembrandt, één van zijn eerste werkjes, naast een groter schilderwerk van deze meester. Uiteraard is er een afdeling over het Leidse Beleg (16de eeuw) en daar is die befaamde ketel te zien waar de hutsepot in stak die de Spanjaarden hals over kop achterlieten.
Meer info op www.lakenhal.nl