Wat vooraf ging ...
Het is verwonderlijk dat zo'n klein dorp, zo'n reusachtige kerktoren met bijhorende kerk heeft. Wellicht weet je dat steden en gemeenten die veel bedevaarders lokken steeds rijkelijk gevulde en grote kerken bezitten. Zo is het ook met Lissewege vergaan want het was een halteplaats langs de route naar Compostella in Spanje (vanaf de 12de eeuw). Lissewege trok bedevaarders voor zijn miraculeus beeldje van de Heilige Maria. Het origineel werd echter in 1586 vernield door de Geuzen. Het huidige is van 1624 en wordt nog steeds op 1 mei rondgedragen tijdens de Maria Ommegang.
Lisseweegs Vaartje
Het Lisseweegs Vaartje is een kanaaltje dat Brugge met de Noordzee verbond en zou gegraven zijn in de 13de eeuw. Je kan zich amper voorstellen dat deze smalle waterweg ondermeer werd gebruikt voor de aanvoer van bouwmateriaal voor de kerk en de abdij Ter Doest.
Willem van Saeftinghe
Dit standbeeld werd gemaakt door Jef Claerhout in 1988 en stelt de broeder Willem van Saeftinghe voor. Deze lekenbroeder van de abdij Ter Doest zou in 1302, tijdens de Guldensporenslag, Robert van Artois van zijn paard gesleurd hebben. Hijzelf zou deze belangrijke Franse legeraanvoerder niet gedood hebben maar toch heeft hij vele andere strijders een kopje kleiner gemaakt. Daardoor werd hij een beetje een held en daar zal zijn grote gestalte hem wel bij geholpen hebben. Bij een opstand, zes jaar later, kreeg hij de abdij en de kerk tegen hem en moest zich verschansen in de kerk van Lissewege. Hij werd er bevrijd door Bruggelingen die hem als een held in hun stad binnenhaalden. De kerk vergaf hem zijn schulden en hij moest als boete op kruistocht gaan. Hij zou gesneuveld zijn op het Griekse eiland Rhodos.
Onze-Lieve-Vrouw Bezoekingkerk
De bouw van deze kerk, behoorlijk groot voor een klein dorpje, werd aangevat in het midden van de 13de eeuw. Indertijd werd over het Lisseweegs Vaartje (en de Schelde) het bouwmateriaal aangevoerd: kalksteen uit Doornik. Mogelijk werd de grote kerk deels betaald door pelgrims onderweg naar Santiago de Compostella, voor wie Lissewege een belangrijke halte was, getuige daarvan de nog bestaande gebouwen Spaniënhof en Sint-Jacobshuis. Bovendien was er voor de bedevaarders een eigen altaar in de kerk. In de 17de eeuw werd de kerk geplunderd en zwaar toegetakeld door de Geuzen, vandaar dat er ook geen kunstwerken of kerkmeubilair uit voorgaande eeuwen bewaard bleef.
Op de bijna vijftig meter hoge toren stond nooit een spits. De kerktoren kan alleen in de namiddag beklommen worden tijdens de maanden juli en augustus. In de 2de helft van juni en 1ste helft van september alleen tijdens de weekends. Van op het platte dak van de Lisseweegse kerktoren heb je een prachtig uitzicht over het polderlandschap. Het indrukwekkende volume van de historische Tiendenschuur van de abdij Ter Doest zal je evenmin ontgaan. Probeer ook het smalle kronkelende lijntje te volgen dat het Lisseweegs Vaartje trekt door het omliggende landschap.
Als je de kerk verlaat, kan je via het kerkhof naar de achterzijde van de kerk wandelen of via het zijstraatje links van het standbeeld van Willem van Saefthinge. Op een groot infobord vindt je foto’s en korte tekstjes over het historische verleden van Lissewege. Vervolg nu over de kasseitjes. Na een bocht kom je aan de achterzijde van de kerk. Daar bevindt zich het Bezoekerscentrum.
Bezoekerscentrum De Oude Pastorij
Achter een gevel uit de 19de eeuw huist een pastorij uit 1638, die omgevormd is tot Bezoekerscentrum. De plaatselijke VVV vond er een onderkomen. Je kunt er de permanente tentoonstelling ‘Heiligen en hun leven’ bekijken. Deze is opgebouwd met meer dan 100 heiligenbeelden uit kerken en kloosters, met daarbij telkens een levensverhaal. En je kan er terecht voor het middeleeuwse verhaal over Lissewege en omliggende, de abdij Ter Doest. Voor meer info over het bezoekerscentrum en het Heiligenmuseum www.lissewege.be
De Soete Paepe
Het is een zeer geslaagde reconstructie van een snoepwinkel uit 1920. Ga zeker eens binnen, liefhebber van snoepgoed of niet. Je vindt er meer dan 60 soorten snoep. Vanaf 30 april elk weekend open van 14.00 – 17.00u en in juli en augustus alle dagen behalve op maandag van 11.00 – 18.00 u. In de etalage kan je lezen over hoe snoep in het begin een exclusiviteit was voor rijke mensen. En je leest er over de lekkerbek pastoor (‘soete paepe’ in het dialect, vandaar de naam van het snoepwinkeltje).
Het Spaniënhof
Reeds in de 16de eeuw kwamen gasten over de vloer toen het hier een herberg was. Vooral pelgrims op weg naar Santiago de Compostella zochten hier onderdak. Nadien huisvesting voor een brouwerij. Nu omgebouwd tot een luxe B&B.
Tiendenschuur van Abdij Ter Doest
De geschiedenis van de nu verdwenen cisterciënzerabdij van Ter Doest ving aan in het begin van de 12de eeuw. Goed twee eeuwen lang kende de abdij een bloeiperiode. Daarna zette zich het verval in tot het begin van de 17de eeuw volledig einde verhaal was. De abdij werd opgeheven.
De Tiendeschuur, het meest indrukwekkende monument van Lissewege, is het enige wat nog rest van de abdij. Tijdens het laatste kwart van de 13de eeuw werd begonnen met de bouw van de reusachtige abdijschuur (56 m lang, 21 m breed, 17,50 m hoog). Het enorme dakgebinte wordt gedragen door twee rijen van tien eiken pijlers. Je kan de schuur binnengaan, dagelijks van 10.00 tot 18.00 u. Indertijd stond de abdij bekend om haar kopieerwerk van oude handschriften. Meer dan honderdvijftig van die manuscripten worden nu bewaard in Brugge (Stadsbibliotheek en Grootseminarie).