Matera ligt in de Italiaanse regio Basilicata (vlakbij Puglia), de ‘hak’ van Italië en is in 2019 Culturele Hoofdstad van Europa. De titel deelt Matera wel samen met Plovdiv in Bulgarije. In Matera staan in de Sassi-wijk grotwoningen deels uitgehouwen in de rotsen. Het wordt alvast een openbaring om de Sassi van Matera te zien. Tot halfweg de vorige eeuw werden ze nog bewoond. Toen moesten de bewoners eruit, maar sinds een aantal jaren, na een renovatie en opwaardering van de leefomstandigheden qua hygiëne, verwarming, ... hebben sommige opnieuw een woonfunctie of als hotel, kunstatelier, winkeltje, museum.
Heb je zelf ook zin om Matera en de regio Puglia te ontdekken? Download alvast onze gratis reisgids.
Sassi
De wieg van Matera stond in de prehistorie. Aanvankelijk vond men in het dal van de rivier Gravina in en rond het huidige Matera een ideale schuilplaats in de grotten. Maar al gauw gingen de mensen in de grotten ook wonen. Men hakte er ‘echte’ woningen uit, de zogenaamde ‘Sassi’, maar later ging men ook kerken construeren. De kathedraal die je op het hoogste punt ziet staan van de stad, dateert uit 1230. Daarnaast zijn er zo maar eventjes meer dan 150 andere grotkerken, sommige maar enkele vierkante meters groot weliswaar.
De Sassi bleven eeuwenlang bewoond, tot ruim na de Tweede Wereldoorlog, vaak in weinig comfortabele omstandigheden. Het gebrek aan hygiëne en sanitaire voorzieningen deed in 1952 de Italiaanse overheid beslissen om het wonen in de Sassi te verbieden. Een schande vonden velen van de toen 30.000 bewoners.
Boven de Sassi werden nieuwe woonhuizen opgetrokken. De grotwoningen werden verkommerd achtergelaten wat ongure personen aantrok om er zich op te houden. Om de pracht van weleer niet te laten verloren gaan, zetten sommige erfgoedredders zich aan het werk en zo kwam stilaan een heropleving van de Sassi op gang.
Nu vind je in de vroegere grotwoningen zowel hotels als b&b, kunstateliers, ambachtelijke winkeltjes en zijn er opnieuw mensen echt gaan inwonen. Je zou eens ’s avonds de beleving moeten meemaken van de duizenden lichtjes in de opgepoetste ‘spookstad’ Matera.
Filmdecor
De Sassi en het kalkplateau vormen een machtig uniek decor en dat hebben ook al heel wat filmmakers opgemerkt. Talloze filmscènes werden al gedraaid in Matera. Zag je de films ‘The Passion of the Christ’ (Mel Gibson), of ‘King David’ met Richard Gere? Dan herinner je misschien de mooie scènes met die ‘speciale grotwoningen’ op de achtergrond.
Feest voor de Madonna
Nog meegeven dat elk jaar op 2 juli Matera in het middelpunt van de belangstelling staat. Dan houdt men naar traditie het Festa della Madonna Bruna, een processie waarbij een beeld van de Madonna wordt rondgedragen.