Geschiedenis
Rond Borgloon werden twee omwallingen gebouwd, eentje rond de kerk en de burchtheuvel, een andere in cirkelvorm rond het huidige centrum. Vandaag kan je nog resten van die stadswallen zien en vertoont het stratenplan nog de middeleeuwse kenmerken.
Toen de burcht een eerste keer verwoest werd (1179), vluchtten de graven naar Kuringen bij Hasselt. Meteen ook het einde van Borgloon als hoofdplaats van het graafschap. Die eer ging toen naar Hasselt. Veel later met de opkomst van de fruitteelt en het oprichten van grote stadsboerderijen kende Borgloon stilaan een nieuwe opleving. De heropgebouwde burcht liet men vervallen en werd in 1870 afgebroken.
Het huidige Borgloon telt 13 dorpjes en wordt omwille van zijn rijk historische verleden, de twaalf kastelen, de prachtige monumenten en uiteraard de vruchtdragende natuur de parel van Haspengouw genoemd.
De geschiedenis van de Sint-Odulfuskerk gaat terug tot in de 11de eeuw. Na een felle brand in 1180 werd de kerk zowel herbouwd als vergroot. In 1406 werd de kerktoren aangepast aan de gotische stijl die toen in zwang was. Zes eeuwen, van de 13de tot de 19de, overspannen de kunstschatten die in de kerk te bewonderen zijn (beelden, preekstoel met mooie beelden in bladgoud versierd). Even rondkijken brengt je bij muurschilderingen achteraan, zowel uit de 16de als uit de 19de eeuw. In deze kerk legden de graven de eed af.
Stadhuis
“’s Grevenhuis” is de vaak gebruikte benaming voor het stadhuis van Borgloon (foto). Zoals aangegeven op de gevel dateert het gebouw uit 1680. Kijk even naar de bovenste vakken van de vensters op de eerste verdieping: daar staan de tien voormalige steden van het Land van Loon afgebeeld. Je zal merken dat de Loonse kleuren geel en rood in elk wapenschild voorkomen. De voornaamste “schat” van het gebouw is een geheimzinnig ogende koffer uit de 12de of 13de eeuw, maar je vindt er ook nog een heuse pijnbank uit de tijd van de heksenprocessen.
Aan dit oude stadhuis ga je naar rechts naar de Markt. Aan de verste zijde van de Markt ga je naar rechts en zie je links het Kanunnikenhuis. Hier zijn nu de administratieve diensten van het gemeentebestuur gevestigd.
Kanunnikenhuis
Wellicht een van de meest opvallende gebouwen op het marktplein van Borgloon is het Kanunnikenhuis (foto rechts), opgetrokken in de Maaslandse stijl van de 16de en 17de eeuw. Het is momenteel een administratief centrum en beschermd monument. Vroeger was het een herenwoning die onderdak bood aan de kanunniken van de St.Odulfuskerk. Het bewijst de grote rijkdom die Borgloon gekend heeft in voormalige eeuwen.
Op het binnenpleintje van het Kanunnikenhuis staat een klein beeldje, de ‘Strooplekker’, de spotnaam van de inwoners van Borgloon. Borgloon is gekend voor zijn stroop maar bezit op dit ogenblik geen grote stroopbedrijven meer. De laatste stoomstroopfabriek won in 2007 de finale van de ‘Monumentenstrijd’. Er zijn grootste plannen met dit industrieel erfgoed (Stationsstraat 54). Daar is nu de streekproductenwinkel. Je kan daar de stroop kopen. Op paasmaandag zijn er op deze site de ‘stroopfeesten’. De Gebroeders Bleus zijn momenteel de artisanale stroopstokers: www.gebroedersbleus.be