Plaça de Catalunya - Catalaanse plaats
Dit is de centrale plaats van Barcelona, letterlijk de verbindingsas tussen de oude stad (Ciutat Vella) en de 19de-eeuwse uitbreidingswijk Eixample met het dambordpatroon. Het immens grote plein vormt tevens de noordelijke toegang van La Rambla. Als er grote feesten plaatsvinden, gebeurt dat vaak hier.
Op dit plein is er áltijd leven. De Catalanen ontmoeten er elkaar, komen ze genieten van het zonnetje. Alles van het openbaar vervoer (metro, bus, trein, taxi) passeert langs hier, hetzij boven of onder de grond. Er komen op dit punt een groot aantal straten samen wat ook al die levendigheid verklaart. Nochtans was dit vóór de 19de eeuw gewoon een braakliggend stuk grond net buiten de toen nog bestaande stadsmuur. Maar die muur liet Madrid in 1858 neerhalen waarna kon begonnen worden aan de stadsuitbreiding.
Het heeft eerder een ovale vorm en gelukkig staan er wat bomen om zo de verkeersdrukte toch een beetje ‘op afstand’ te houden. Op de grond is een ster gevormd in zwart-wit-roze tegels. Behalve enkele fonteinen staan op het plein ook een paar beelden. Eén daarvan is La Deesa (godin) van Josep Limona, een gracieus marmeren vrouwenfiguur. Het Monument a Francesc Macià (1991) van de Barcelonese architect Josep Subirachs zal zeker je aandacht trekken. Het staat er ter ere van een vroegere president van de Generalitat, het Catalaanse parlement.
Rond het plein bevinden zich imposante gebouwen. Zo heb je het statige hoofdkantoor van Banco Espanol de Crédito en het witte gebouw is een vestiging van El Corte Inglés, het bekendste warenhuis van Catalonië. Ook komt hier de Av. del Portal de l’Angel uit, een van de meest populaire shoppingstraten van Barcelona.
Casa de l’Ardiaca
Letterlijk vertaald ‘Het huis van de aartsdiaken’. Het originele gebouw dateert van tijdens de 12de eeuw maar in de volgende eeuwen werden enkele verbouwingen uitgevoerd. Loop je rond het gebouw, dan zie je pas goed die verschillende bouwfases. Een restant van een Romeinse stadsmuur is nog goed te zien. Het is trouwens een van de weinige overblijfselen van de Romeinse periode in Barcelona. Nu is het stadsarchief er gevestigd.
Kijk eens naar de brievenbus die vol symboliek zit. Je ziet een schildpad, fladderende zwaluwen, klimop en een symbolische verwijzing naar justitie (de weegschalen van Vrouwe Justitia). Deze werd ontworpen door Domènech i Montaner, één van de belangrijkste architecten uit het modernisme en gemaakt door Alfons Juyol. De aartsdiaken wreef erover als hij hier binnenstapte want dat bracht hem geluk. Er is ook een ander verhaal die de ronde doet. De zwaluwen verwijzen naar hoe snel de bureaucratie zou moeten werken. De schildpad alludeert naar de werkelijke situatie.
Het gebouw heeft een kleine maar zeer genietbare binnenplaats. Deze patio werd toegevoegd in de 15de eeuw. De kleine tuin bevat een fontein, fraaie tegels en een palmboom die dunner beneden is dan boven. Dat komt door de zon die nooit beneden op de binnentuin schijnt. Je kan naar het eerste verdiep om een goed zicht te krijgen op de patio.
Op het einde van deze straat bots je op het bisschoppelijke paleis (Palau Espiscopal) is een 13de eeuws gebouw, spijtig genoeg niet te bezoeken. Verdere in de smalle straat heb je links de Casa del Canonge. Dit waren de verblijven van de kanunniken. Vaak gerestaureerd, de loopbrug is neogotisch. Rechts het Palau de la Generalitat. Dit was het voormalige provinciehuis en is nu de plaats waar de bestuursorganen van Catalonië regeren. Het werd in de 14de en 15de eeuw gebouwd en later van een nieuwe gevel voorzien. De klokkentoren met carillon is 16de eeuws. Opvallend zijn de vele waterspuwers.
Mercat del Born, Centre Cultural
De Mercat del Born werd gebouwd in 1876. Dit gebouw is aanzien als een voorloper van het modernisme. Het was de belangrijkste markthal van de stad. Hier werden alle soorten producten aangeboden tot rond 1970. Bij de restauratie van eind vorige eeuw heeft men ruïnes ontdekt. Bij de bouw van de citadel werd de omgeving van die plaats platgegooid. Zo konden de soldaten bij opstanden de aanvallers van wat verder zien komen. Die ruïnes kan je nu gratis bekijken. Het gebouw doet nu dienst als een kunstencentrum.
Plaça de Sant Jaume
In de tijd van de Romeinen lag hier het forum en stond de Tempel van Augustus. Nog steeds is deze plek het mekka van de in Barcelona gevoerde politiek. Op het plein staan twee grote gebouwen tegenover elkaar: Palau de la Generalitat en het stadhuis (Casa de la Ciutat). Het regeringsgebouw van Catalonië bevindt zich in het Palau de la Generalitat. De gevel is renaissance. Boven de toegang kan je een beeld zien van Sant Jordi, de patroonheilige van de stad en de draak. Je kan het interieur niet bezoeken, tenzij eenmalig op de feestdag van Sant Jordi op 23 april.
De gevel van het stadhuis biedt een mengeling van gotiek (zijde Carrer de la Ciutat) en neoklassiek (de vier zuilen met op het dak het wapenschild van de stad. Het interieur toont o.a. een schitterende (bladgoud, kristallen luchters, …) raadszaal Saló de Cent uit de 14de eeuw, de Saló de Reina Regent met schilderijen, prachtig zitmeubilair en de Saló de Cròniques. Eveneens de moeite om zien zijn de lobby, de traphal met marmeren trap en de Capella del Bon Consell. Het ganse stadhuis is opgesmukt met erg waardevolle kunstwerken van onder meer Miró, Marès, Gargallo, Josep Clarà … Ben je hier op zondag, dan kan het het stadhuis van binnen bezoeken tussen 10.00 en 13.30 u.
Temple d'August
Het is misschien een beetje zoeken in de Gotische wijk (Barri Gòtic), maar toch de moeite. Je moet naar de Carrer del Paradis op huisnummer 10. Achter deze eenvoudige houten deur vind je een Romeins artefact van grote historische waarde. De vier pilaren zie je rechts in de hoek. Ze zijn geplaatst op een nagebouwde muur zoals het toen was. De pilaren zijn dus wel origineel. Ze werden bij bouwwerken eerder toevallig ontdekt. De complete tempel, toegewijd aan keizer Augustus, moet naar schatting de afmetingen 35 x 17.5 meter gehad hebben.
Middeleeuwse Joodse ghetto
Van de 11de tot de 13de eeuw waren het de Joden die in Barcelona de touwtjes stevig in handen handen. Onder die Joodse bevolking zaten heel wat intellectuelen, filosofen, schrijvers, vorsers, enz. De Joden waren altijd al bedreven zakenlui. Ze waren hun tijd voor als het op handel drijven aankwam en vergaarden dan ook snel rijkdom o.a. door handelsbanden met de Noord-Afrikaanse landen. Er was een universiteit en scholen. Ze bezaten banken bij wie de notabelen gingen aankloppen. Ze hadden hun eigen tradities en rituelen. Kortom, de Joden hadden er heel wat invloed en dat wekte soms al eens jaloezie op.
De invloed werd zo bepalend dat er een antisemitisme ontstond. Een drastisch gevolg hiervan kwam er in 1243 toen er beslist werd om de Joden te verplichten in een ghetto samen te wonen. Zo ontstonden de Joodse wijken Call Major en Call Menor. Er braken rellen uit waarbij de Joodse bevolking niet werd gespaard. Synagogen werden omgevormd tot christelijke kerken of vernield. In 1391 beval de koning om alle Joden terecht te stellen. Er zouden meer dan 1000 doden vallen. Zij die gespaard werden, moesten zich verplicht bekeren tot het christendom.
El Call, Joodse wijk
Gelukkig is toch één en ander van toen gebleven. De Joodse Wijk, bekend onder de naam El Call, bevond zich in een deel van wat nu de Gotische wijk is. In de Carrer Call, C. del Banys Nous, C. Santa Eulalia, C. Sant Sever Honorat, Carrer del Cal, C. Avinyó, C. Ferran, C. Raurich loop je midden de vroegere Joodse wijk in de smalle steegjes. Je ziet er nog grafstenen Er is nog een synagoge te bezoeken in de Carrer Marlet, uit de 13de eeuw, maar die is pas eind vorige eeuw blootgelegd. Een andere synagoge vind je in de Carrer de Sant Domènec en er is er nog eentje in de Carrer Ferran. Badhuizen zijn terug te vinden achterin een winkel op huisnummer 10 van de Carrer del Banys Nous.
Het MUHBA El Call is het Joods Historisch Museum waar je alles leest en ziet over de Joden in Barcelona vanaf het begin in de middeleeuwen tot 1391 toen ze door de Spaanse inquisitie de stad werden uitgezet.