Een heel belangrijk feit in de Spaanse geschiedenis is de Reconquista of de strijd tegen de Moren. Spanje bestond toen uit verschillende kleine staatjes die zich pas verenigd hebben in 1492. Catalonië, waarvan Barcelona de hoofdstad is, heeft dus tot 1479 altijd zelfstandig geweest. De Moren hebben deze streek niet lang bezet en waren reeds verdreven in 801 door Karel de Grote. Door het huwelijk van Ferdinand II van Catalonië met Isabella van Castilië werd een begin gemaakt van de eenwording van Spanje.
Maar het rijke Catalonië werd benadeeld bij de ontdekkingen van de nieuwe werelden. Alhoewel Colombus in Barcelona aankwam na zijn eerste reis, ging het monopolie van de handel met deze landen naar Cadiz en Sevilla in het zuiden. Toen de Catalanen weigerden tegen de Fransen te vechten tijdens de Dertigjarige Oorlog (17de eeuw), werden er Spaanse troepen gelegerd in Barcelona. De Spaanse onderdrukking was een feit.
Tijdens de Spaanse Sucessieoorlog koos Barcelona voor de kant van de Habsburgers, doch zij verloren de strijd. Catalonië werd nu bezet door Spanje en kwam volledig onder het gezag van de Spaanse regering. Het Catalaans werd zelfs verboden. Eind 18de eeuw mochten de Catalanen weer vrij handel drijven en leefde de regio weer op. Pas vanaf de tweede helft van de 19de eeuw kent de stad een explosieve groei. Het is de periode van de Renaixença met figuren zoals Gaudi en Guëll. Nieuwe wijken werden gebouwd en grote, brede, rechtlijnige lanen maken van de stad een ideaal handelscentrum.
Het is pas na de dood van dictator Franco dat Catalonië opnieuw gedeeltelijke autonomie kreeg (1979) waarbij het Catalaans een officiële taal werd. Nu nog is er een grote rivaliteit tussen Madrid en Barcelona, beiden claimen de meest welvarende stad te zijn. Doch de Spaanse regering erkent het economisch succes van Barcelona en dat is al een hele overwinning. Catalonië is Spanje niet, het dynamisme van een Catalaan kent nergens zijn gelijke op het Iberisch schiereiland.
En wellicht moeten we hier in oktober 2017 een nieuw hoofdstuk aan toevoegen. De regionale regering heeft een onwettig referendum uitgeschreven dat door de federale regering werd verboden. Met alle middelen werd dit referendum onmogelijk gemaakt, doch zo’n 43% van de Catalanen kon zijn stem uitbrengen. Die stemden voor onafhankelijkheid, meteen een reden voor de regionale regering om de onafhankelijkheid te willen uitroepen. Dit kent dus een vervolg …