Plaza Moyúa
Dit plein is vernoemd naar Frederico Moyúa, een voormalig burgemeester, is zowat het hart van Bilbao. Er komen 8 grote lanen uit op dit plein, rustig kan je het dus niet noemen. Het was de architect José Luis Salinas die dit plein heeft ontworpen in 1940. Er zijn heel wat wijzigingen ondertussen aangebracht maar de fontein is nog steeds origineel. Dit plein ligt in een duurdere buurt, de inwoners met geld kwamen zich in de zijstraten rond dit plein vestigen en bouwden prachtige huizen. De meeste gebouwen op het plein zijn veel ouder dan het plein zelf. Meest opvallend is het Palacio de Chavarri dat sinds 1943 de zetel is van de regionale regering van Vizcaya. Het gebouw zelf dateert van 1888 en werd gebouwd door Víctor Chávarri, het project zou afkomstig zijn van de Belgische architect Paul Hankar. Ook het hotel Carlton is de moeite. Opvallend zijn de twee ingangen van de metro, een soort buizen die in de grond zakken van glas en staal. Ze zijn van de hand van Norman Foster. Locals noemen ze ‘Fosteritos’.
Twee prachtige woonhuizen vind je op de Gran Via nr. 42, een hoekhuis met de straat Iparraguitre Kalea en daar recht tegenover. Voor dat laatste moet je wel naar boven kijken, op het gelijkvloers is het niet zo aantrekkelijk. Wat je zeker moet gezien hebben is het modernistische huis Casa Montero. Je waant zich in Barcelona bij een van de vele werken van Gaudi, maar dat is het niet. Het is het enige huis van zijn soort in Bilbao en is gebouwd als woonhuis door een lokale architect in 1904. Dit huis vind je in een van de zijstraten van het plein: Alameda de Recalde (hoek met de Colon de Larreategui Kalea). Ook dit huis kan niet bezocht worden.
De vele bruggen van Bilbao
De rivier Nervión maakt een grote bocht rond het centrum van de stad. Bruggen zijn er nodig om de overkant van de oever te bereiken, hetzij voor de oude stad (Casco Viejo), hetzij voor nieuwere stadsdelen. Bilbao heeft er een traditie van gemaakt om van de bruggen echte kunstwerken te maken. De voetgangersbrug Zubizuri (vertaling: ‘witte brug’) van de Spaanse architect Santiago Calatrava is een van de bekendere bruggen. Het is ook ideaal gelegen als toegang naar de Funicular en bij een wandelboulevard langs de rivier. Als je op deze brug wandelt doe je dat over een soort tapijt. De brug heeft een glazen vloer, dat zie je nog op de zijkant, maar die is te glad bij regenweer.
De voetgangersbrug bij het Guggenheim museum, de Pasarela Pedro Arrupe, is veel minder spectaculair. De meeste andere bruggen zijn bruggen voor het autoverkeer. Toch is er steeds aandacht voor de voetgangers, zo is er bij de Puente Euskalduna een overdekt gedeelte zodat voetgangers steeds in het droge de rivier kunnen kruisen. Bij de autobrug aan het Guggenheim (Puente de la Salve) staat er een soort rode poort op de brug, meer daarover bij de informatie over het museum. In de Casco Viejo zijn er nog een paar oude bruggen, daarover meer in de routebeschrijving van de oude stadskern Casco Viejo.
Heb je echter wel wat tijd over, neem dan de metro naar Portugalete (gelijknamig metrostation). Van zodra dat je uit het metrostation stapt zie je reeds voor je de hoge brug met daaronder een gondel, de Puente Colgante. Ze is zo uniek dat ze op de Werelderfgoedlijst staat van de Unesco. Je kan met de gondel naar de overkant maar je kan dat ook te voet doen. Daarvoor moet je eerst met de lift in de pijler naar boven. Zo wandel je dan op een hoogte van 45 meter boven het waterpeil. De brug zelf is zo'n 160 meter lang. Je krijgt er natuurlijk een mooi panorama tot in Getxo.
Nog even meegeven dat de bruggen ‘s avonds mooi verlicht zijn. Neem de wandelboulevard langs de rivier om te genieten van die verlichte architecturale pareltjes.
Funicular de Artxanda
Het is een kabelspoor dat je om de 15 minuten naar de top van een berg brengt. Daarboven is er een park en heb je een prachtig zicht over Bilbao. Het treintje is meer dan honderd jaar oud maar heeft wel al verschillende renovaties ondergaan. Het is niet alleen in gebruik voor toeristen, het is druk in gebruik door inwoners die boven wonen of er willen gaan eten want er zijn een paar goede restaurants.
Museum voor Schone Kunsten (Museo de Bellas Artes de Bilbao)
Dit museum is veel minder bekend in Bilbao, maar bevat wel een zeer grote kunstcollectie. Daardoor behoort het tot de top 5 van musea voor Schone Kunsten in Spanje. Je ziet er zowel werken van Spaanse als Europese kunstenaars van de 12e tot de 20e eeuw. En daar zijn heel wat werken bij van meesters uit de Lage Landen.
De werken van de permanente collectie worden tentoongesteld volgens thema, dus niet chronologisch. Die thema’s worden getoond volgens het alfabet, te beginnen met A. Het is een frisse benadering die je soms wel anders doet kijken naar kunst.
Meer informatie op: www.museobilbao.com
Bouwwerken!
In 2019 is er een uitbreiding van het museum goedgekeurd voor een bedrag van 18,5 miljoen euro. Het museum krijgt er een modern extra verdiep bij die vlottend over het bestaande gebouw zal liggen. De architect is Norman Foster, niet van de minste en bekend in Bilbao voor zijn modernistische ingangen van de metro (te zien op Plaza Moyúa). Terzelfdertijd zal ook de rotonde aangepakt worden. Voor het museum komt er een groen plein, de rotonde zal onderbroken worden en zodoende geen doorgaand verkeer meer toelaten. Wanneer de werken starten en wanneer ze eindigen is niet bekend.
Maritiem Museum (Itsasmuseum Bilbao)
Een zeer groot museum rond het maritieme gebeuren in het vroegere Bilbao. Het museum staat aangeschreven als kindvriendelijk door zijn interactiviteit, laagdrempelige benadering en speciale programma's. Het museum werd in het begin van deze eeuw geopend en is ondertussen van naam gewijzigd naar Itsasmuseum. Het is gevestigd in en aan de oude droogdokken van de historische belangrijke Euskalduna scheepswerf.
Meer informatie op https://www.itsasmuseum.eus/
Palacio Euskalduna
Opnieuw een zeer modern gebouw uit 1999, op de plaats waar vroeger een scheepswerf was. Het is nu een enorm groot congrescentrum met een moderne concertzaal. Het gebouw kan bezocht worden, er zijn gratis rondleidingen voor individuele bezoekers op zaterdagmiddag. Groepen vanaf 17 personen kunnen op andere tijdstippen een rondleiding krijgen tegen betaling. Informatie onder voorbehoud want evenementen of omstandigheden kunnen rondleidingen annuleren.
Meer informatie op: https://www.euskalduna.eus/
San Mamés stadion
Ze noemen dit voetbalstadion ook wel eens de ‘kathedraal’. Het kreeg in 2015 de eerste architectuurprijs voor beste sportgebouw. Er kunnen 53.000 toeschouwers plaatsnemen. Je kan dit stadion bezoeken en er is een museum. Tijdens je bezoek wandel je door de tunnel waar de spelers het plein betreden en kom je langs de kleedkamers, persruimtes … dus werkelijk een tour achter de schermen. In het moderne museum verneem je meer over de club en zie je zo’n 500 trofeeën, kostuums, … En natuurlijk heel wat video’s en je kan jezelf uitleven in een speelkamer.
Het stadion is ‘s avonds verlicht, elke avond tijdens de zomer van 22 tot 22u30 en in de winter van 20 tot 20u30. Een aanrader!
Meer informatie: https://www.athletic-club.eus/
Azkuna Zentroa (voorheen: Alhóndiga Bilbao)
Adres: Arriquíbar Plaza, 4
Website: https://www.azkunazentroa.eus/
Deze oude opslagplaats voor wijn kwam eind de jaren '70 ter beschikking. Eerst dacht men eraan om hier het nieuwe Guggenheim museum onder te brengen maar dat zag de architect niet zitten. Uiteindelijk mocht de bekende Franse interieurontwerper, Philippe Starck, zich hier uitleven. Het is een cultuurcentrum en ontmoetingsplaats geworden. De architect heeft niets behouden van de oude vorm. Het meest opvallend zijn de twee 'gebouwen' in het gebouw die rusten op meer dan 40 toch wel heel bijzonder kunstige palen. Sommige activiteiten gaan onder de grond door, anderen zitten op de zijkant van het gebouw. Mede door de verdiepen op palen te laten rusten krijg je eigenlijk een zeer groot plein binnen het gebouw. Je kan zelfs onder het zwembad wandelen. Als je binnenwandelt moet je tussen die twee ‘gebouwen’ staan en naar boven kijken. Vanaf 10 uur is het zwembad open en zie je soms mensen zwemmen.
Wat kan je hier zoal vinden? Restaurants, bioscoop, zwembad, bibliotheek, expo's, winkels, vergaderruimtes ... Het is elke dag geopend van 's morgens tot heel laat in de avond. Van waar die Baskische naam? Azkuna Zentroa was een burgemeester van Bilbao die heel veel respect had van de inwoners door zijn vele realisaties.
Kunst in een treinstation
Je moet zeker eens binnenstappen in het treinstation Estacion de Abando. Het station is nog maar een 70 jaar oud en nodigt niet direct uit om er even binnen te stappen. Neem daar toch maar de roltrap naar boven, dan kom je bij de treinperrons. Als je boven bent draai je zich om en zie je het prachtige glasraam.
Het is 15 meter breed en 10 meter hoog en zou uit zo’n 300 delen bestaan. Het toont de geschiedenis, het leven, de industrie, de ambachten en de belangrijkste gebouwen van Bilbao. Het werd gemaakt in 1948 naar een tekening van Miguel Pastor Veiga.
Het Estacion de la Concordia ligt daar achter, met de ingang bij de rivier. Dit treinstation is ouder (eind 19de eeuw) en heeft een prachtige gevel. Diezelfde art nouveau is ook te zien in de wachtzaal dat je vrij kan bezoeken. Dit station heeft maar één verbinding meer en is daardoor zeer rustig.