Universiteitsbibliotheek & toren
Tussen 1921 en 1928 werd een nieuwe Universiteitsbibliotheek gebouwd aan het Monseigneur Ladeuzeplein, nadat de vorige verwoest werd door vlammen in 1914. Binnen en buiten het gebouw bemerk je namen van Amerikaanse onderwijsinstellingen die de heropbouw financierden. In mei 1940 brandde de bibliotheek weer af; een decennium later kon de instelling weer geopend worden. De Diestsestraat is de voornaamste winkelstraat van de stad. Wil je ze verkennen, doe dat dan best na de wandeling. Je bent hier ten slotte niet ver van de Grote Markt.
Het bezoek verloopt via een audiogids. Er zijn vijf verdiepingen die je laten kennismaken met de woelige geschiedenis van de Universiteitsbibliotheek en zijn invloed op de stad. Na de vijfde verdieping bereik je de toren waar je dan kan genieten van een uniek panorama over de stad Leuven.
Mis zeker de leeszaal niet tijdens je bezoek! De thema's zijn achtereenvolgens 'Leuven brandt' - 'Internationale solidariteit' - 'Een geschenk uit Amerika' - 'Oorlog en wederopbouw bis' - 'Land der beiaarden'. Meer info: https://www.visitleuven.be/nl/universiteitsbibliotheek
Universiteitshal
De benedenverdieping van de Universiteitshal (Naamsestraat 22) dateert uit de 13de eeuw en kwam in 1426 in handen van de universiteit. In de loop der eeuwen waren hier diverse faculteiten ondergebracht, tot bij de brand van 1914. De universiteitsbibliotheek met zijn vele kostbare documenten werd toen volledig verwoest. In het gerestaureerde gebouw functioneert nu het centrale beheer van de universiteit.
Heilige Geestcollege
Het Heilige Geestcollege (Naamsestraat 40) werd in het midden van de 15de eeuw door een rijke Leuvenaar ter beschikking gesteld van de theologiestudenten.
Sint-Donatuspark
Het Sint-Donatuspark ontstond in 1866-1874 door de samenvoeging van privé-tuinen en gronden van het Sint-Donatuscollege. Het heeft de kenmerken van een Engelse landschapsstijl. Tussen de mooie bomen en de vijvertjes staat op het licht hellende domein een toren uit de 12de eeuw. Deze toren maakte deel uit van een stadsomwalling. Hij is opgetrokken in ijzerzandsteen en gewone zandsteen.
In de 12de eeuw stonden er 31 torens langs de 2,75 km lange stadsomwalling. Zo'n 200 jaar later verloor de poort zijn verdedigingsfunctie. In de 18de eeuw werden 25 van de 31 torens afgebroken. Deze toren bleef gelukkig gespaard. Hij werd intussen wel al gerestaureerd. Zondermeer een belangrijke getuige van het militaire verleden van Leuven. Tip: ga op zoek naar de Kunstbakken (beschilderde elektriciteitsbakken).
Sint-Geertruikerk
De bouw van de Sint-Geertruikerk werd aangevat in de 13de eeuw. In de loop der eeuwen konden zowel parochianen als kloosterlingen hier terecht. Tijdens bombardementen in 1944 stortte het koor en een deel van de middenbeuk in. Behalve over een orgel uit 1716 beschikt deze kerk ook over een beiaard en een prachtig laatgotisch koorgestoelte. Stap ook even door het poortgebouw. Je komt op een rustig plekje met bijzondere gebouwen.
Sint-Kwintenskerk
Aan de oorsprong van de Sint-Kwintenskerk ligt een Romaanse kerk, waarvan nog delen zichtbaar zijn in de onderbouw van de toren. In het midden van de 15de eeuw werd de bouw van de huidige kerk aangevat. Net als tal van andere Leuvense kerken bevat ook deze een schat aan prachtige kunstwerken en kerkmeubilair uit de voorbije eeuwen. Justus Lipsius omschreef dit als de mooiste kerk van Leuven.
Oude Markt
Als residentiestad van de graven van Leuven kreeg het plein in 1150, toen de eerste stenen omwalling werd gebouwd, het marktrecht waardoor er economische activiteiten werden ontwikkeld. Er werd tot drie maal per week markt gehouden. Delen van de markt ontsnapten aan de bombardementen van de twee wereldoorlogen, maar toch was de wederopbouw noodzakelijk.
Op de Oude Markt komt ook de classicistische vleugel van de universiteitshal uit. De gevel van het Heilig-Drievuldigheidscollege is prominent zichtbaar op het zuidelijke uiteinde van het langgerekte plein.
De Oude Markt is de ontmoetingsplek van Leuven. Een immens terras dat omringd wordt door 42 kroegen. Vandaar de koosnaam “langste toog ter wereld” die het plein draagt. Alle panden zijn ingericht als café of restaurant. Op uitzondering van een school en ... twee apotheken. Midden op de Oude Markt hoort de Kotmadam het geroezemoes en de discussies aan. De wereld is hier al minstens vijftig keer verbeterd.
Kotmadam
Op de Oude Markt staat De Kotmadam, een beeld uit 1985 van Fred Bellefroid. Een eerbetoon aan de hospita's van weleer. Zou ze nog bestaan, de kotmadam die een kaarsje brandt als haar student examens aflegt?
Het beeld van de Limburgse beeldhouwer Fred Bellefroid is een idee van de mensen van Marktrock. De inhuldiging in 1985 werd bijgewoond door Maria Swerts, op dat moment de oudste kotmadam van de stad.
Ondanks het plezierige opzet werd het beeld aanvankelijk op gemengde gevoelens onthaald. De meest gehoorde kritiek was dat de jeugdige en aantrekkelijke dame niet beantwoordde aan het prototype van de hospita: oud en volslank. Het voordeel van zo'n jong ding is dat duizenden mensen op haar schoot willen zitten. Vandaag is het beeld een absolute attractiepool.
M-Museum Leuven
Nog maar in juni 2017 heropende het M-Museum Leuven opnieuw de deuren na een grondige opfrisbeurt. Een totaal nieuw museumconcept in een gebouw dat een historisch pand integreert in moderne architectuur. Een realisatie van de Belgische toparchitect Stéphane Beel. Mis zeker de binnentuin en het dakterras niet. De museumcollectie bestaat vooral uit werken van Leuven en Brabant, van de middeleeuwen tot de 19de eeuw. Zo zie je ondermeer werken van Meunier, Lambeaux en Georges Minne. Vergeleken met vroeger is het nu ook een meer interactief museum geworden. En er wordt getraceerd via het eye tracking systeem hoe je naar een beeld bijvoorbeeld kijkt. Met een app ben je in staat om een kunstwerk laag per laag te gaan ontdekken. Je kan nu ook de voorbereidende schetsen zien van de kunstenaar. De opzet is om wat getoond wordt nog meer tot de verbeelding te laten spreken. Meer info op www.mleuven.be
Kruidtuin
De Kruidtuin van de universiteit van Leuven, de oudste botanische tuin van België, werd aangelegd in 1738 voor de studenten geneeskunde. Het is nu een beschermd landschap. Enkele decennia later kwam het serregebouw tot stand, waarin nu tropische en subtropische planten getoond worden. Naast een omvangrijke collectie kruiden omvat de ruim 2 hectare grote Kruidtuin ook bomen, struiken en heesters. Ben je in het juiste seizoen in de buurt, loopt dan eens langs de Krokusweide, de Rododendrontuin, het Cameliaperceel of de Wisterialaan. Er zijn geregeld tijdelijke tentoonstellingen in de oranjerie, het poortgebouw en in open lucht.