De benedenstad werd volledig herbouwd na de Tweede Wereldoorlog. Alles was vernield omdat de geallieerden de spoorlijnen onbruikbaar maakten en door hun 'precisiebombardementen' zowat de hele stad hebben vernietigd. De bovenstad bleef tijdens beide wereldoorlogen evenwel gespaard. Vroeger was er ook nog een citadel maar deze werd in 1870 (Frans-Pruisische oorlog) volledig verwoest door een opzettelijke ontploffing in de kruitkamer.
Kathedraal Notre-Dame
Uiteraard is de ganse bovenstad een bezienswaardigheid, maar het is toch de kathedraal die al je aandacht zal opeisen. De bouw werd gestart in de 12de eeuw nadat de vorige kerk samen met het paleis werd platgebrand. De stijl is vroeggotisch met romaanse invloeden, het zou de oudste gotische kerk zijn van het land. Oorspronkelijk waren er 7 torens maar er werden twee torens afgebroken tijdens de Franse revolutie. Boven op de hoogste torens (56 meter) kan je beelden zien van ossen. Dit is een huldebetoon aan deze dieren die de kathedraal hebben helpen bouwen.
De kathedraal was een voorbeeld voor andere in de regio en werd op zeer korte tijd gebouwd, een gids vertelde mij dat ze op 30 jaar klaar was, andere bronnen houden het allemaal bij 80 jaar wat toch extreem snel was voor die tijd. De kathedraal heeft niet zomaar een relikwie maar wel een icoon met het gezicht van Christus, La Sainte Face de Laon. Dit paneel werd geschilderd in de 12de of 13de eeuw, vermoedelijk in Servië en meet 40 op 44 cm. Het icoon werd naar hier gebracht door een priester van Laon, Jacques de Troyes, hij zou in 1261 paus worden (Urbanus IV). Hij kreeg het icoon bij een missie in het zuiden van Italië (Bari) en stuurde het in 1249 op naar zijn zuster in een abdij hier niet zo veraf. Doordat de Orthodoxe kerk beweerde dat dit icoon niet door een menselijke hand werd geschilderd, is het door de eeuwen heen aanbeden voor allerlei gunsten. Je kan het nu nog zien in een zijkapel, centraal in de kathedraal.
Hôtel-Dieu is het gebouw pal naast de kathedraal waar nu de toeristische dienst is gehuisvest. Daar zijn er toiletten en kan je ook nog een oude kloostergalerij bezoeken (pijl naar toiletten volgen in de Dienst Toerisme). Origineel werden op de benedenverdieping pelgrims onthaald. Op de verdieping erboven was de ziekenzaal. Het dateert uit de 12de eeuw en zou hiermee het oudste bewaard gebleven Hôtel-Dieu zijn van Frankrijk.
Citadel en souterrains de Laon
Op de plaats waar het nummer 8 staat op de kaart is de ingang voor ‘Les Souterrains’ of de ondergrondse gangen. Het is een geleid bezoek van 1 uur met audioguide (ook in het Nederlands). Hou er rekening mee dat het er zeer fris is (ca. 12°). Informeer eerst bij de Dienst Toerisme voor de bezoektijden.
Deze onderaardse gangen zijn ontstaan als een steengroeve. Het zijn krijtrotsen waarin men stenen uitzaagde om huizen, verdedigingsmuren, kastelen, kerken en dergelijke te bouwen, tot de vorige eeuw. De ontginning zou reeds begonnen zijn zo’n 1500 jaar geleden. Maar bij je bezoek gaat men zelfs 40 miljoen jaar terug. Het is een zeer interactief bezoek met video, geluidseffecten en zelfs een kortfilm op het einde. Dienst Toerisme Laon: www.tourisme-paysdelaon.com
Boven deze onderaardse gangen staat de citadel. Het leger gebruikte die gangen om munitie veilig op te bergen of om te schuilen bij een oorlog. Maar veel werd de citadel niet gebruikt. Dit militair bouwwerk werd opgetrokken eind 17de eeuw, niet om de stad te verdedigen maar om de inwoners te controleren. Daarvoor werd zelfs een complete woonwijk met de grond gelijkgemaakt. Tijdens de Frans-Pruisische oorlog (1870) ontplofte een grote opslagplaats in de citadel, er waren meer dan 500 doden. Nu staat op deze plaats een administratief centrum.
Porte d’Ardon
Ooit was dit de Porte Royale of Koninklijke poort want dit was de toegang tot het paleis. Het paleis is er al een paar eeuwen niet meer en het kreeg nu de naam ‘Ardon’. Het dateert uit de 13de eeuw, de periode waarin de vestingmuur rond de stad werd opgetrokken.
Binnenhof L'Ancienne hotellerie du Dauphin
Dit was vroeger een luxueus hotel. Het kwam in verval en werd gerestaureerd en geklasseerd eind vorige eeuw. Nu zijn het allemaal studio's en appartementen. Er staan verschillende gebouwen maar twee zijn de moeite waard om even halt te houden. Bij het binnenkomen heb je rechts een stenen trap naar een toren, 15de eeuw. Vroeger werd dikwijls een trap aangebouwd omdat die te veel ruimte innam in de woning. Links heb je dan een galerij op het eerste verdiep, 17de eeuw. Het gebouw met de rode bakstenen, aan de linkse kant van de galerij, zou dateren uit de 15de eeuw. Alle andere gebouwen dateren van de 17de eeuw, sommigen werden wel grondig verbouwd in de loop der eeuwen.
Tempelierskapel en Musée d’Art et d’Archéologie de Laon
Hier stond ooit een commanderie van de Tempeliers en daar hoorde deze kapel bij. Ze werd ook gebouwd in de 12de eeuw. Het museum voor kunst en archeologie is momenteel in restauratie, normaal was de opening voorzien voor eind 2019. De kapel kan alleen bezocht worden bij de openingsuren van het museum.
Meer info op www.ca-paysdelaon.fr/musee.html
Toegangspoort voormalig stadhuis
Aan de ingang van het vroegere stadhuis hangen nog de oude ijkmaten. Er zijn een lengtemaat en twee volumematen (binnenkant van de poort), deze ijkmaten waren vooral in gebruik in de 18de eeuw en zijn berekend door een lokaal astronoom. Ook de toegangspoort dateert van de 18de eeuw. Ze telt een verdieping boven de poort maar was nooit een woning, er waren wel zalen gebruikt voor publieke bijeenkomsten.
Porte des Chenizelles
Om deze 12de eeuwse stadspoort te zien van z’n mooiste kant moet je naar de overkant van de straat, als je de passage uitkomt. De mooiste zijde ligt steeds aan de buitenkant van de stadsmuur, dat zal ook het geval zijn bij de volgende poort. Aan de andere zijde van deze weg zie je een groene zone. Hier lag er vroeger een wijngaard met de naam ‘Cuve Saint-Vincent’.