Kom je van Eupen met de wagen, dan rij je door het prachtige Hertogenwald van de Hoge Venen, een natuurgebied van 4500 ha. groot. Deze bijzonder mooie regio met amper of geen menselijke bewoning heeft iets zeer mysterieus.
Een landschap van moeras, veen, turf, heide en bos. Sinds mensenheugenis roept moeras en venen een beeld op van angst om erin te verdwalen, of nog erger er voor eeuwig in weg te zinken. Ook wordt zo’n landschap veel geassocieerd met dikke mistsluiers. Een ideaal decor voor de legende van
‘De Veengeest en de Moerasheks’
Diep verzonken in het veengebied woonde de Veengeest in een hutje. Het was een grote kerel met een ruige baard die er niet uit zag, maar goed van inborst was. Hij was de leider van een horde kleine mannetjes die hem hielpen de venen netjes en rein te houden. Elke avond kwamen zij samen bij de Veengeest en vertelden hoe hun dag verlopen was. Die zorgde voor zijn helpers als waren het zijn eigen kinderen. De Veengeest had een vrouw die minder goedhartig door het leven ging: de Moerasheks. Ooit was zij mooi geweest en heel lief, maar naarmate zij ouder werd, ging zij steeds boosaardiger om met haar naasten en veranderde ze in een lelijke heks. Ook zij had kleine mensjes die voor haar werkten. Het waren elfjes die over het venen- en moerasgebied een deken van mistsluiers lieten neervallen. Als de Moerasheks een slechte dag kende, liet zij de elfjes uitrukken. Het gebeurde dan dat wandelaars door de mist geen hand voor hun ogen meer zagen en verdwaalden. Dan verscheen de Moerasheks en liet zij die hulpeloze mensen in een grote plas verdrinken.
Op een dag gingen een jongen en een meisje het veengebied in om er bessen te plukken voor hun zieke moeder. Toen zij aan het plukken waren, verscheen er plots een oude lelijke vrouw ten tonele die de kinderen wees op een plek diep in de venen waar nog veel grotere bessen groeiden. Al gauw was hun korf boordevol gevuld maar toen ze omkeken, bleek de lelijke vrouw verdwenen. Zij hadden niet gemerkt dat de zon was ondergegaan en de duisternis was ingevallen. Inmiddels waren ook de elfjes opgedoken die alweer nevelslierten lieten neerdalen.
De kinderen zochten tevergeefs de weg terug naar huis. Zij raakten in paniek en werden moe van het stappen. Toen zij onder een berk wat wilden rusten, hoorden ze plotseling duidelijk een man en vrouw hard tegen elkaar roepen. ‘Ik heb de kinderen in de venen gelokt en zij zullen er nooit nog uit weg geraken’, tierde de Moerasheks. ‘Deze keer zal je plan niet doorgaan’, brulde de Veengeest terug. Net op dat moment verscheen een hel licht ergens in de mist. Het licht danste vrolijk rond de kinderen waarna zij gedwee het lichtschijn volgden. Zo kwamen zij bij een huis terecht, dat zij kenden. Nu konden ze de weg terug naar hun eigen huis vinden. Groot was de blijheid van de al die tijd diep bezorgde moeder.