Atatürk, vader van alle Turken
Lees welk doel Atatürk had met Turkije
Overal waar je in Turkije komt, staat wel ergens een standbeeld van hem, is een plein of straat naar hem genoemd, is hij afgebeeld op bankbiljetten, heeft hij een apart hoekje in een klaslokaal … Mustafa Kemal Pasja, de eerste president van de republiek. Dat is dus de échte naam maar algemeen is hij bekend als Atatürk, de vader van alle Turken. Rond hem ontstond een cultus. Hij deed veel goeds voor Turkije, maar door zijn autoritaire (en militaire) optreden heeft hij zeker ook Turkije vele ideeën doen missen. Doe geen poging om een monument te bepotelen of te besmeuren met graffiti of wat dan ook dat verband houdt met Atatürk. Dan vlieg je sowieso de gevangenis in.In het leger werkte hij zich al snel op. Door veel te reizen en zelfstudie deed hij kennis op van de wereld buiten Turkije.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog deed hij voor het eerst van zich spreken wereldwijd omdat hij de geallieerden tegenhield nabij Gallipoli. Turkije had ervoor gekozen aan de zijde van Duitsland te staan. Na de oorlog moest hij lijdzaam toezien hoe ‘zijn‘ Turkije verdeeld werd. Toen Griekenland zich alsmaar meer bemoeide, nam hij de oorlogshandschoen op en streed met zijn leger vier jaar in de Bevrijdingsoorlog. Op 24 juli 1923 was het zo ver. Het Verdrag van Lausanne legde de nieuwe grenzen van Turkije vast. Later in dat jaar werd Turkije een republiek en Atatürk de eerste president.
Er wordt van hem gezegd dat hij westers dacht maar oosters handelde. Zijn politieke ideeën gingen een eigen leven leiden als het kemalisme, een gematigd dictatoriaal leiderschap in feite. Zijn Republikeinse Volkspartij moest in elke stad, in elk dorp de touwtjes in handen hebben.
Hij had maar één doel voor ogen, met name om Turkije in te leiden tot de moderne wereld. Dat daartoe heel wat hervormingen nodig waren, dat was slechts bijzaak. Atatürk ging heel ver in zijn hervormingen. De Koranwet schafte hij af. Hij voerde eerder een antireligieuze politiek. Religie mocht zo weinig mogelijk invloed hebben op het openbare leven en zeker al niet zich met politiek bemoeien. Een verregaande switch was het afschaffen van het Arabische alfabet. Het Latijnse werd ingevoerd. De positie van de vrouw moest verbeterd worden. Zij kregen ook stemrecht. Etnische minderheden wou hij onder de knoet houden. Hij duldde geen oppositie. Voor hem bestonden geen geprivilegieerde klassen. Elite en arbeiders, allen waren Turk in één land. Het patriottisme stond voorop, altijd, om zo de onafhankelijkheid van het volk te vrijwaren. Hij wou totale inmenging van de staat om de economie te sturen.
Zijn liederlijk leven leidde tot een levercirose waaraan hij uiteindelijk zou sterven op amper 57-jarige leeftijd.
Zelfs in zijn testament bleek hij een goedhartig man want behalve zijn kinderen en geädopteerde dochters schonk hij een deel van zijn erfenis aan de Turkse Historische Vereniging en de Turkse Taalvereniging.
Mocht hij weten dat vandaag Turkije grote problemen kent inzake inflatie, werkloosheid, weinig hoopgevende economische situatie, corruptie, huisvestingsproblemen, en dat de AK-partij een ideologie predikt waarin de religie een grotere rol speelt dan wordt toegegeven naar de buitenwereld … hij draaide zich om in zijn graf.